Overzicht van klimaatbescherming

De stad Jena heeft zichzelf tot doel gesteld om in 2035 klimaatneutraal te zijn. Met de resolutie "Jena klimaatneutraal in 2035" van 14 juli 2021 heeft de gemeenteraad van Jena zich verbonden aan dit ambitieuze doel voor klimaatbescherming. Tegelijkertijd kreeg het stadsbestuur de opdracht om een klimaatactieplan op te stellen, waarvan de uitvoering de stad Jena tegen 2035 naar klimaatneutraliteit zal leiden. Het doel van het klimaatactieplan is om te laten zien welke gemeentelijke maatregelen nodig zijn om dit te bereiken.

De stad Jena heeft target GmbH opdracht gegeven om het klimaatactieplan op te stellen. De adviesraad voor klimaatbescherming en duurzame ontwikkeling heeft het proces voor het ontwikkelen van passende maatregelen actief ondersteund. In het kader van verschillende workshops en thematische workshops werden gezamenlijk maatregelen ontwikkeld die Jena in 2035 naar klimaatneutraliteit moeten leiden.

De gemeenteraad bevestigt het klimaatactieplan

Op zijn vergadering van 19 april 2023 bevestigde de gemeenteraad van Jena het klimaatactieplan en nam de resolutie "Klimaatactieplan: Jena klimaatneutraal in 2035" en gaf het stadsbestuur de opdracht om het plan uit te voeren.

Het klimaatactieplan laat zien hoeveel broeikasgasemissies in verschillende sectoren bespaard kunnen worden in het zogenaamde klimaatneutraliteitsscenario. Om het klimaatneutrale scenario te implementeren, werden 73 maatregelen ontwikkeld in de gedefinieerde themagebieden in een maatregelencatalogus.

Categorieën van maatregelen

De maatregelen zijn onderverdeeld in drie categorieën: Onmiddellijke maatregelen, leidende maatregelen en begeleidende maatregelen.

• Onmiddellijke maatregelen moeten prioriteit krijgen.
• Leidende maatregelen zijn van bijzonder belang omdat hun impact en/of broeikasgasreductiepotentieel bijzonder hoog is. Ze worden gekenmerkt door het feit dat verschillende afzonderlijke maatregelen organisatorisch worden gecombineerd. In tegenstelling tot onmiddellijke maatregelen gaat de uitvoering ervan echter gepaard met een langere aanlooptijd.
• Verdere maatregelen worden gedefinieerd als begeleidende maatregelen. Deze zijn net zo belangrijk voor het behalen van de doelstellingen, maar hebben een kleinere impact op het BKG-reductiepotentieel en dienen voornamelijk ter ondersteuning van de belangrijkste maatregelen of hebben als doel het Klimaatactieplan te ondersteunen door middel van communicatie, informatie en netwerken.

U vindt het rapport en de catalogus van maatregelen voor het Klimaatactieplan onder Downloads.

In het proces van de Lokale Agenda 21 kwamen geëngageerde burgers begin 2000 samen aan "ronde tafels" en ontwikkelden een visie voor duurzame ontwikkeling in de stad Jena. Sinds 2007 heeft de stad Jena de klimaatbeschermingsdoelen van de stad vastgelegd in zogenaamde "Richtlijnen voor energie- en klimaatbescherming". Jaarlijkse controlerapporten tonen de huidige vooruitgang in het bereiken van de doelen.

Missieverklaring energie- en klimaatbescherming 2007 - 2012

De eerste energie- en klimaatbeschermingsverklaring stelde absolute doelen voor het verminderen van het elektriciteits- en verwarmingsenergieverbruik in huishoudens, bedrijven en het stadsbestuur, voor het verminderen van de eindvraag naar energie in het privévervoer en voor het ondersteunen van projecten voor het gebruik van hernieuwbare energie en warmtekrachtkoppeling.

Missieverklaring energie- en klimaatbescherming 2014 - 2020

De doelstellingen die in 2007 werden aangenomen, werden met kleine wijzigingen geactualiseerd voor de komende zes jaar. Er wordt nu bijvoorbeeld rekening gehouden met het aantal inwoners en het aantal banen waarvoor sociale verzekeringsbijdragen moeten worden betaald in de energiebehoeften voor elektriciteit en verwarming, en er worden specifieke doelen gesteld voor de elektriciteitsproductie van de gemeentelijke nutsbedrijven uit hernieuwbare energiebronnen en het gebruik van organisch afval.

Energie- en klimaatbeschermingsverklaring 2021 - 2030

Op 4 september 2019 besloot de gemeenteraad van Jena om de energie- en klimaatbeschermingsverklaring te actualiseren. Op 16 juli 2020 werd de energie- en klimaatbeschermingsverklaring 2021-2030 van de stad Jena aangenomen door de gemeenteraad. De missie werd ontwikkeld in samenwerking met de adviesraad voor klimaatbescherming en duurzame ontwikkeling en de stad Jena.

Ambitieuze klimaatbeschermingsdoelen op het gebied van warmte, elektriciteit, mobiliteit, hernieuwbare energie, levensstijl en economie vormen een richtlijn waaraan de stad Jena zich tot 2030 zal meten. Als individuele doelen eerder dan gepland worden bereikt en overschreden, is een ambitieuze bijstelling gepland. De bijbehorende maatregelen om de klimaatbeschermingsdoelen te bereiken zullen worden ontwikkeld als onderdeel van de duurzaamheidsstrategie van de stad Jena.

De missieverklaring inzake energie en klimaatbescherming wordt regelmatig gecontroleerd. Enerzijds is dit bedoeld om ervoor te zorgen dat de taakomschrijving wordt aangepast aan de huidige politieke en wettelijke ontwikkelingen en dat de verwezenlijking van de doelstellingen wordt getoetst. Anderzijds is de monitoring bedoeld om de maatregelen in het energieconcept te evalueren en aan te passen en om nieuwe projecten te initiëren.

De monitoringrapporten 2013 tot 2021 kunnen worden gedownload in de downloadsectie.

Monitoring 2021

Het meest recente korte energierapport is gebaseerd op energierelevante gegevens uit 2020. Het doel van deze monitoring was onder andere om het energieverbruik op het gebied van warmte, elektriciteit en mobiliteit te bepalen, evenals de daaruit voortvloeiende CO2-uitstoot van de stad Jena.

Vanaf 2021 worden de doelstellingen van het huidige "Energie- en klimaatbeschermingsmissieplan 2021 tot 2030" geëvalueerd.

Elektrisch energieverbruik

Het elektriciteitsverbruik van huishoudens en kleine bedrijven daalde tussen 2006 en 2020 met ongeveer 18,1%, gecorrigeerd voor de groei van de bevolking en de werkgelegenheid. De doelstelling is gehaald.

Doelstelling voor 2020:

Vermindering van ten minste 10% ten opzichte van 2004/2005, gecorrigeerd voor bevolkings- en werkgelegenheidsontwikkeling.

In gebouwen van het stadsbestuur en gebouwen die eigendom zijn van KIJ is het elektriciteitsverbruik sinds 2012/2013 voortdurend gestegen, met een daling van het elektriciteitsverbruik sinds 2017. In 2020 lag het verbruik van elektrische energie voor het eerst onder 3% van het verbruik in 2012/2013.

Doel in 2020:

Verlaging of stabilisatie van het niveau van 2012/2013.

Warmteverbruik

Het klimaatgecorrigeerde verbruik voor de verwarming van gebouwen en warm water voor Jena-huishoudens en kleine bedrijven is sinds 2004/2005 met 2, 5% gestegen en, gecorrigeerd voor een factor die de bevolkings- en werkgelegenheidstrends weergeeft, met ongeveer 9% gedaald. Het doel is nog niet bereikt.

Doel in 2020:

Reductie van 10% ten opzichte van 2004/2005.

In gebouwen van het stadsbestuur en gebouwen in eigendom van KIJ is het klimaatgecorrigeerde warmteverbruik met 36,4% gedaald ten opzichte van 2004/2005. 17,9% van het warmteverbruik is bespaardten opzichte van 2007 . De doelstelling is gehaald.

Doel in 2020:

De eindvraag naar energie voor ruimteverwarming en warm water voor gebouwen die eigendom zijn van KIJ, die sinds 2007 al is verminderd, handhaven of verminderen.

Mobiliteit

Sinds 1998 wordt het mobiliteitsgedrag elke vijf jaar onderzocht als onderdeel van het systeem van representatieve vervoersenquêtes (SrV). De laatste enquête, uitgevoerd door de Technische Universiteit van Dresden, vond plaats in 2018. De doelstellingen op het gebied van mobiliteit werden in 2018 niet gehaald.

Voor het eerste "Corona-jaar" 2020 moet het mobiliteitsgedrag als volledig atypisch worden beoordeeld. Er wasonder andere een aanzienlijke terugval in het aantal reizigers in het openbaar vervoer. Significante veranderingen in de modal split zijn waarschijnlijk, maar het is niet mogelijk om hier betrouwbare uitspraken over te doen.

Energiegerelateerde CO2-emissies

Energiegerelateerde CO2-emissies in de elektriciteits-, verwarmings- en mobiliteitssectoren in de stad Jena zijn sinds 1990 naar schatting met ongeveer 71% gedaald. Ondanks de tot nu toe behaalde successen zijn er nog steeds aanzienlijke inspanningen nodig. De stad Jena heeft zichzelf tot doel gesteld om in 2035 klimaatneutraal te zijn.

Het is logisch dat de afdeling Stedelijke Ontwikkeling en Milieu de uitstoot van broeikasgassen nu ook "intern" aanpakt. Dit is niet alleen een voorbeeld voor de burgers, maar ook voor andere overheden in Jena en andere steden.

Het Thüringer Instituut voor Duurzaamheid en Klimaatbescherming (ThINK) en het agentschap Nachhall pakken deze inspanningen op en ontwikkelen ze verder met specialistische expertise. ThINK heeft uitgebreide expertise op het gebied van de kwantificering van broeikasgasemissies.

Realisatie van het project

De eerste stap was het onderzoeken van de beschikbare gegevens over de broeikasgasemissies van het departement op het gebied van mobiliteit, gebouwen, drukwerk en inkoop. Met behulp van een vragenlijst werden gegevens verzameld over het mobiliteitsgedrag van medewerkers.

De BKG-calculator is vervolgens aangepast aan de vereisten van de administratieve boekhouding en de berekening van de CO2-voetafdruk op basis van CO2-equivalenten volgens het principe van de levenscyclusanalyse. De analyse, de resultaten van de beoordeling en specifieke aanbevelingen voor actie worden gepresenteerd in een zinvol rapport.

Tot slot kan de BKG-balans worden uitgevoerd in het kader van klimaatneutraliteit met behulp van regionale klimaatbeschermingsprojecten.

Projectproces

De dienst Stedelijke Ontwikkeling en Milieu heeft dit project al twee keer uitgevoerd. Eén keer in 2014 en één keer in 2017.

Alle medewerkers werden uitgenodigd voor een startworkshop om informatie over het project te ontvangen. Het concept werd gepresenteerd door ThINK en het bureau Nachhall. Tegelijkertijd werd de mobiliteitsenquête toegelicht.

In een tweede workshop werd de mobiliteitsenquête geanalyseerd, werden de eerste resultaten gepresenteerd en werden mogelijke aanbevelingen voor actie besproken.

De aanbevelingen voor actie komen grotendeels overeen met de aanbevelingen uit het eerste onderzoek uit 2014. De consequente voortzetting van de reeds in gang gezette maatregelen, met name op het gebied van gebruikersgedrag, bieden het grootste potentieel voor een verdere vermindering van de uitstoot.

Klimaatneutraliteit

De dienst Stedelijke Ontwikkeling en Leefmilieu is zeer begaan met klimaatbescherming en is bereid om ecologische verantwoordelijkheid op zich te nemen. Een klimaatneutrale positie op de vrijwillige compensatiemarkt is hiervoor een optie. Alle emissies die worden gegenereerd door de activiteiten van de administratie worden gecompenseerd door bomen te planten.

Om de totale uitstoot van ongeveer 175 ton CO2 klimaatneutraal te maken, is de afdeling van plan om deel te nemen aan het boomplantproject "German Climate Forest".

Er zijn ook plannen voor een boomplantactie in de buurt van een kinderdagverblijf in de stad. Een mogelijke plantlocatie zal worden bepaald door de resultaten van het onderzoek "Onderzoek naar hittestress in kinderdagverblijven en basisscholen in Jena".

Elk individu kan zijn CO2-uitstoot verminderen. Maar hoeveel ton CO2 stoot je eigenlijk elk jaar uit? Waar zitten de hefbomen om CO2-uitstoot te vermijden? Hoe kan ik concreet bijdragen tot de bescherming van het klimaat?

Met de CO2-calculator van(externe link) het Federaal Milieuagentschap(externe link) kun je in een paar minuten je persoonlijke CO2-uitstoot bepalen voor verwarming & elektriciteit, mobiliteit, voeding en andere consumpties.