Wereldwijd duurzame gemeente

Nieuw mondiaal kader voor duurzame ontwikkeling en armoedebestrijding

Tijdens de top in New York eind september 2015 hebben de Verenigde Naties de "2030 Agenda voor Duurzame Ontwikkeling" aangenomen en een nieuw wereldwijd kader voor duurzame ontwikkeling en armoedebestrijding gecreëerd. De doelen die zijn aangenomen door 193 staatshoofden en regeringsleiders zijn bedoeld om de transformatie van economieën en samenlevingen naar een ecologisch, sociaal en economisch verantwoorde ontwikkeling op wereldschaal te stimuleren, zodat toekomstige generaties in alle delen van de wereld kunnen overleven en ontwikkelingsperspectieven hebben.

De 2030 Agenda brengt twee eerdere afzonderlijke VN-onderhandelingsprocessen samen, het Rio-proces (Lokale Agenda 21), dat werd vastgesteld op de Aarde-top in 1992, en de Millenniumdoelen voor Ontwikkeling (MDG's).

De 2030 Agenda bestaat uit 17 universeel toepasbare mondiale duurzaamheidsdoelen, de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG's). Dit is de eerste keer dat er een uniform systeem van doelen is gecreëerd dat door alle naties wordt erkend en alle aspecten van duurzame ontwikkeling omvat. Er zijn 169 subdoelen geformuleerd voor implementatie, die dienen als indicatoren en controlemechanismen.

De 2030 Agenda zal de komende decennia vorm geven aan acties op internationaal, nationaal en lokaal niveau. Zonder de betrokkenheid van lokale overheden zal de 2030 Agenda echter grotendeels ineffectief blijven.

De Vereniging van Duitse Steden heeft een resolutie opgesteld met de titel "2030 Agenda voor duurzame ontwikkeling: vormgeven aan duurzaamheid op gemeentelijk niveau", waarin de ondertekenende gemeenten hun bereidheid kenbaar maken om zich in te zetten voor geselecteerde duurzaamheidsthema's en passende maatregelen te nemen binnen het kader van hun mogelijkheden.

Met het besluit van de gemeenteraad van 15 maart 2017 heeft de stad Jena zich verbonden aan de doelen van de 2030 Agenda en daarmee aan duurzame ontwikkeling op gemeentelijk niveau.

Jena is een modelgemeente in het project "Wereldwijd duurzame gemeente in Thüringen

Om dit proces op een zinvolle manier te implementeren, nam Jena als modelgemeente deel aan het project "Wereldwijd duurzame gemeente in Thüringen". Met externe ondersteuning werd een geïntegreerde duurzaamheidsstrategie voor een duurzaam Jena ontwikkeld. De projectorganisator Zukunftsfähiges Thüringen e. V. adviseerde en ondersteunde de stad Jena bij de ontwikkeling van de duurzaamheidsstrategie in individuele raadplegingen, workshops en netwerkevenementen.

Presentatie van het project aan de stedenbouwkundige commissie

Op 9 februari 2017 presenteerde de projectmanager, Katrin Nolting, van de vereniging Zukunftsfähiges Thüringen e. V. het project aan de Commissie Stadsontwikkeling.

Resolutie van de gemeenteraad over de duurzaamheidsdoelstellingen

Op 9 mei 2019 bevestigde de gemeenteraad de duurzaamheidsdoelen van de stad Jena in de context van de 2030 Agenda. Samen met de thematische richtlijnen, strategische en operationele doelen vormen ze de basis voor de ontwikkeling van de duurzaamheidsstrategie met een actieprogramma voor een duurzaam Jena.

Er waren zes uitgebreide stuurgroepbijeenkomsten nodig om deze mijlpaal te bereiken. De constructieve discussies tijdens de bijeenkomsten toonden aan hoe belangrijk de kwesties van duurzame stedelijke ontwikkeling zijn voor de stedelijke samenleving van Jena. Over sommige van de afzonderlijke doelformuleringen werd heftig gediscussieerd, maar uiteindelijk lukte het om het eens te worden over goede compromissen.

In het verdere verloop van het project zullen de duurzaamheidsdoelen worden onderbouwd met maatregelen en ter goedkeuring worden voorgelegd aan de gemeenteraad als duurzaamheidsstrategie voor de stad Jena.

Besluit van de gemeenteraad over het actieprogramma

Op 27.04.2021 nam de gemeenteraad van Jena de "Duurzaamheidsstrategie van de stad Jena - Actieprogramma" aan bij meerderheid van stemmen met een amendement van de commissie Sociale Zaken. Daarmee werd een uitgebreid pakket maatregelen voor de duurzame ontwikkeling van Jena aangenomen, dat het resultaat was van een langdurig participatieproces waarbij meer dan 30 belanghebbenden en de Ronde Tafel Klimaat en Milieu (RTKU) betrokken waren.

Dit is echter niet het einde van het proces. Het doel is om de duurzaamheidsstrategie uit te voeren, de verwezenlijking van de doelen te evalueren en de strategie voortdurend verder te ontwikkelen. Het actieprogramma wordt elke twee jaar geëvalueerd.

Voor de ontwikkeling en langetermijnimplementatie van de duurzaamheidsstrategie is het noodzakelijk om bindende werkstructuren in de gemeente op te zetten. Hierdoor worden duidelijke verantwoordelijkheden en functies vastgelegd, wordt transparantie gecreëerd en wordt de samenwerking tussen de verschillende belanghebbenden uit het bestuur, de politiek en de burgermaatschappij gecoördineerd.

De werkstructuren voorzien in de volgende drie organisatorische eenheden: Coördinator, kernteam van het bestuur en de stuurgroep, die een brede basis heeft.

Het actieprogramma bevat gedetailleerde maatregelen en specificeert de middelen die nodig zijn om de doelstellingen te bereiken en legt de verantwoordelijkheden en uitvoeringstermijnen vast. Er worden indicatoren overeengekomen voor de daaropvolgende monitoring, d.w.z. de beoordeling van het bereiken van de doelstellingen en voortdurende verbetering.