Jena handelt duurzaam

De DRK-voorziening "Sternschnuppe" heeft op 13 juni 2019 als eerste kinderdagverblijf in Jena officieel het certificaat "Fair Kita" ontvangen. Daarmee is het ook het eerste eerlijke kinderdagverblijf in Thüringen. De titel wordt toegekend door het projectbureau "Fair Daycare Centre" van het netwerk "Fair Metropolis Ruhr" voor een eerste periode van drie jaar.

Op weg om een Fair Daycare Centre te worden, hield de faciliteit zich bezig met verschillende onderwerpen, zoals de diversiteit van landen en rechtvaardigheidsgevoel. Ze keken ook naar de herkomst van voedsel en bezochten een bijenkolonie in de bergen van Kernberge, waar ze leerden over de connecties tussen natuur en milieu.

Vrijwel tegelijkertijd werd een samenwerkingsverband tussen het kinderdagverblijf "Sternschnuppe" en de peuterschool "Maribel Molina" in San Marcos/Nicaragua opgericht, waarmee de meer dan twintig jaar oude stedenband tussen Jena en San Marcos verder werd verrijkt.

De medewerkers van Eine-Welt-Haus e. V. hebben met hun werk een belangrijke bijdrage geleverd aan dit succesvolle project en de certificering.

Meer informatie over het eerste Fair Day Care Centre in Jena vindt u hier.

Schooljaar 2014/15

Vanaf het schooljaar 2014/15 werd een gezamenlijk duurzaam huiswerkboekje (Möhrchenheft) gratis aangeboden aan alle basisschoolleerlingen in de steden Erfurt, Weimar en Jena. In Jena werden 3700 boekjes uitgedeeld aan de scholen die het wilden gebruiken.

De talrijke positieve reacties van kinderen, hun ouders, leerkrachten en deskundigen tonen aan dat het "Möhrchenheft" in 2014/15 goed werd ontvangen. We zijn erin geslaagd om het onderwijsprogramma voor duurzame ontwikkeling op basisscholen uit te breiden.

In de komende vijf jaar werd voor elk schooljaar een bijgewerkte editie gemaakt.

Kindvriendelijke onderwerpen op het gebied van duurzaamheid, klimaatbescherming en eerlijke handel zijn ontworpen om te informeren, sensibiliseren en inspireren. De kinderen kunnen deze onderwerpen koppelen aan hun dagelijkse schoolleven en ze daar of thuis oppikken. De mascotte "Kiki Karotte" leidt hen door het boekje.

In juni 2014 ontving het boekje de Climate Protection Award van de Jena-Thuringia Climate Protection Foundation. Het project heeft ook op nationaal niveau belangstelling gewekt. Als voorbeeldig educatief project voor duurzame ontwikkeling ontving het in 2015 het "Werkstatt N-kwaliteitszegel", dat uitstekende duurzaamheidsinitiatieven erkent. Het kwaliteitszegel wordt toegekend door de Duitse Raad voor Duurzame Ontwikkeling.

Schooljaar 2015/16

Voor het schooljaar 2015/16 werd opnieuw een editie georganiseerd, dit keer met de focus op "Fair Trade".

Naast de steden Erfurt, Jena en Weimar namen ook het district Ilm en de stad en het district Nordhausen deel aan de derde editie over het thema "Energie en klimaat", die voor het schooljaar 2016/17 werd ontwikkeld. Dit betekent dat het "Möhrchenheft" steeds meer basisscholen in Thüringen bereikt.

Schooljaar 2017/18

Voor het schooljaar 2017/18 is nu de vierde editie over het thema "Biodiversiteit" gerealiseerd. Naast de steden en districten die al betrokken waren, namen ook de stad en het district Gotha deel. Er zijn ook geïnteresseerde leerkrachten en ouders uit andere plaatsen die het boekje bij vrienden hebben gezien en het graag willen hebben.

Schooljaar 2018/19

Voor het schooljaar 2018/19 was er weer een editie over het thema "Milieu".

Het Möhrchenboekje werd genomineerd voor de 2017 Publieksprijs van de Duitse Lokale Duurzaamheidsprijs (ZeitzeicheN-prijs) en kreeg ook een eigen website.

Schooljaar 2019/20

De nieuwe editie voor het schooljaar 2019/20 werd geproduceerd over het onderwerp "Fair Trade" en kon alleen worden geleverd voor de start van de school en niet voor de vakantie zoals gebruikelijk. Er waren productiegerelateerde vertragingen waar we helaas geen invloed op hadden.

Schooljaar 2020/21

Er is nog een editie over het onderwerp "Energie- en klimaatbescherming" geproduceerd voor het schooljaar 2020/21 en deze is al verspreid onder de scholen in Jena die hierom hebben gevraagd.

Ook in het schooljaar 2020/21 begeleidt de wortel "Kiki Karotte" de basisschoolleerlingen in Jena het hele jaar door. Op deze manier leren de kinderen hoe belangrijk een goede klimaatbalans is, welke energie overal voor nodig is en hoe deze bespaard kan worden.

Schooljaar 2022/23

Voor het schooljaar 2022/23 bevat het boekje ook een speciale pagina over "Moren", een onderwerp van de Thüringer Stichting Natuurbehoud. De inhoud wordt op een aantrekkelijke en leuke manier gepresenteerd op 10 geïllustreerde themapagina's. Kinderen kunnen ontdekken waar chocolade vandaan komt, hoe elektriciteit in de lamp komt, wat er met een plastic zak in zee gebeurt of welke regionale en seizoensgebonden groenten en fruit in welke maand rijp zijn. Onderwerpen als "Veeteelt en bewuste voeding", "Mobiliteit en reizen naar school", "Stedelijk tuinieren" of "Bezitten, delen en geven" moeten ook leiden tot nieuwe inzichten en levendige discussies. Veel elementen zijn ook ontworpen om mensen aan te moedigen om te schilderen, te knutselen, te ontdekken en te snuffelen. Op deze manier kan duurzaamheid worden ervaren en worden ook de buurt, leerkrachten en ouders erbij betrokken.

Schooljaar 2023/24

Hoe informeer je basisschoolleerlingen over duurzaamheid? Wat is eerlijke handel precies? Waar wordt mijn spijkerbroek gemaakt en waar komen bananen vandaan? Leerlingen van basisscholen in Jena kregen in het schooljaar 2023/24 uitgebreide informatie over deze en andere vragen via het duurzame huiswerkboekje "Möhrchenheft".

Schooljaar 2024/25

De focus van deze editie ligt op het milieu. Het boekje legt uit wat duurzaamheid is, waarom plastic slecht is voor de maag en waarom koeien ook willen wandelen. Naast de typische functies van een huiswerkboekje bevat het "Möhrchenheft" ook tien themapagina's met allerlei tips en regionale contactpunten en ideeën voor spelletjes en knutselen om de inhoud verder uit te diepen.

De fairtradekoffie "San Jena" is de stadskoffie van Jena en een zichtbaar teken van de stedenband tussen de steden Jena en San Marcos in Nicaragua.

• Herkomst: Coöperaties in het noorden (Boaco) en in het centrum van Nicaragua.
• Hoogte teelt: 700 - 1.200 meter
• Ras: Arabica (Burbon, Caturra)
• Smaak: nootachtig, chocolade
• Verkrijgbaar: gemalen, hele bonen, espresso

De coöperatie Cafe Chavalo uit Leipzig importeert de tweelingkoffie. Aangezien San Jena rechtstreeks van de producenten wordt gekocht, is er geen tussenhandel. Dit zorgt ervoor dat een zo groot mogelijk deel van de verkoopopbrengst rechtstreeks naar de producenten gaat. In tegenstelling tot conventioneel verhandelde koffie verdient de beurs niets aan dit prachtige product.

Naast deze voordelen streven we met de distributie van San Jena ook een hoge sociale standaard na: met de city partnership koffie heb je niet alleen een heerlijk drankje in je kopje, maar ook een die eerlijk en duurzaam is geproduceerd en milieuvriendelijk is getransporteerd. Door deze koffie te kopen, steun je ook de schoolopleiding van drie jongeren in San Marcos/Nicaragua.

Meer informatie vind je hier.

De officiële inhuldiging van de stadschocolade van Jena vond plaats op 4 november 2016 in de Jenaplanschool. Deze fairtrade chocolade werd daar gepresenteerd door mevrouw Schneider, de filiaalmanager van de CONTIGO Fairtrade Shop in Jena.

Het idee van een stadschocolade, dat al in andere steden is gerealiseerd door de CONTIGO-groep, moest ook in Jena worden gerealiseerd. Maar in Jena moest het iets speciaals worden. Daarom wendde mevrouw Schneider zich tot de Jenaplanschool. Daar vond ze een open oor bij mevrouw Schreiber voor het voorstel om de lay-out van de chocolade banderol door leerlingen te laten ontwerpen. Er was één probleem: het tijdsbestek hiervoor was krap vanwege de herfstvakantie en de activiteiten voor Kerstmis. De leerlingen namen de taak en uitdaging met grote inzet aan en werkten in hun vrije tijd verder. Dit resulteerde in unieke ontwerpen met geweldige ideeën. Het was bijna onvoorstelbaar om voor slechts één ontwerp te moeten kiezen.

Naast de stemmen van de jury werden er ook stemmen verzameld van ouders en leerlingen. De telling resulteerde vervolgens in de 1e plaats voor Floris Hansberg. Zij brengt haar foto tot leven zoals zij haar woonplaats ziet - jong, levendig, vol leven en met een prachtig, ontspannend paradijselijk park. Floris heeft dit overtuigend geënsceneerd voor de Jenaer Paradies-Tafel.

De Jenaer Paradies-Tafel wordt geproduceerd door de Oostenrijkse chocoladefabrikant Zotter, die voor Jena een eigen creatie heeft ontwikkeld.

Eén ding is duidelijk geworden: het idee van eerlijke handel leeft in Jena, en het smaakt nog lekker ook. Het idee van een zoet visitekaartje is succesvol gerealiseerd en steunt tegelijkertijd de eerlijke handel.

Duurzaamheid betekent bij het nemen van beslissingen rekening houden met de langetermijngevolgen en effecten van de eigen acties. Duurzaamheid betekent respect hebben voor en verantwoordelijkheid nemen voor onze toekomst. De stad Jena heeft zich ook verbonden aan het doel om duurzaam te handelen. Daarom zijn er actiegebieden en maatregelen ontwikkeld om duurzaamheid te bevorderen. Jena is sinds 2012 ook Fairtrade stad, een titel die ons steeds weer nieuwe impulsen geeft om de wereld eerlijker te maken.

Ons dagelijks handelen heeft niet alleen invloed op het lokale leven, maar ook op het klimaat, de natuur, dieren en de leef- en werkomstandigheden van mensen over de hele wereld. Door onze individuele duurzame consumptie, waarbij we rekening houden met sociale en ecologische aspecten bij het kopen en gebruiken van producten en diensten, kunnen we dagelijks bijdragen aan wereldwijde, duurzame ontwikkeling. Dit betekent onder andere dat we bewuste, eerlijke, seizoensgebonden en regionale aankopen doen en gebruikmaken van consumptiealternatieven zoals het delen van voedsel of reparatie-initiatieven. Verantwoord en duurzaam consumeren betekent ook zo leven en winkelen dat wij en anderen het ook in de toekomst goed zullen hebben.

Een manier om dit te doen is de gratis "Wandelkarte"van Jena , die een overzicht geeft van winkels en andere lokale aanbiedingen om alle geïnteresseerden in staat te stellen eerlijk en duurzaam te winkelen. De Wandelkarte werd al in 2016 door een groep jongeren op vrijwillige basis bedacht en als drukwerk gerealiseerd voor de steden Erfurt, Weimar en Jena. Hierdoor geïnspireerd werd kort daarna de nu nationaal erkende "Karte von Morgen" gecreëerd. Het doel van de Wandelkarte is om op een grondstof- en klimaatvriendelijke manier te kunnen voldoen aan behoeften en eisen, zodat duurzame consumptie geschikt wordt voor dagelijks gebruik en over de hele linie beschikbaar is. Om dit doel te bereiken worden initiatieven en aanbiedingen, locaties en uitwisselingsmogelijkheden vastgelegd en in kaart gebracht. De nieuwe Wandelkarte maakt deel uit van een genetwerkt kaartecosysteem. Het digitale Wandelkarte-project wordt in wezen samen met de Thüringer duurzaamheidskaart, de "Kaart van Morgen" en de stad Erfurt en de stad Weimar gecreëerd .

Wie maakt mijn mode? Wat doet mijn mode met mij? Moeten we met elke mode meegaan? Waar worden mijn kleren gemaakt en wat zijn de arbeidsomstandigheden daar?

Het Eine-Welt-Netzwerk Thüringen e. V. en het agentschap Nachhall proberen deze vragen te beantwoorden tijdens verschillende evenementen met lezingen, films en discussies.

In 2015, aan het begin van de 4 maanden durende campagne "Fashion Protest Jena" van januari tot april, vond op 19 januari 2015 in het Haus auf der Mauer een thematische inleiding plaats over het onderwerp "Global Textiles". Na een bijdrage van UNICEF Jena over kinderrechten en kinderarbeid in de textielindustrie, gaf Anke Günther (FemNet e. V.) een presentatie over het onderwerp Sumangali. Interactieve elementen en een stimulerende discussie rondden het evenement af.

De grootste activiteit was echter de "Kledingkuur", die bedoeld is om mensen te helpen nadenken over hun persoonlijke overconsumptie van kleding en deze te verminderen. De aanbeveling van"modeprotest" voor deze reductie-oefening is om 50 kledingstukken uit je eigen garderobe te halen en de rest weg te stoppen voor iets minder dan 7 weken. Het doel is om je bewust te worden van je eigen behoeften.

Laten we onszelf uitdagen: kunnen we weerstand bieden aan het modedictaat om elke dag een andere outfit aan te trekken?

Op 5 februari 2015 vond de aftrap van de "Kledingkuur" om 16.00 uur plaats in het "Nähcafé - Kombinat für Textile Recycling"(Kassablanca Gleis 1). Na een korte inleiding over het thema kledingconsumptie hadden de deelnemers ruim de tijd om te discussiëren over kledingoverconsumptie en minimalisme.

Op 9 maart 2015 vond een tussentijdse evaluatie van de "Kledingkuur" plaats bij EWNT. Daarna konden de deelnemers een documentaire bekijken die de verschrikkelijke productieomstandigheden in Azië liet zien.

Op 14 maart 2015 vond de vrouwenrommelmarkt plaats bij SOBAEXA Coworking op Carl-Zeiß-Platz 3.

Als ontroerende finale vond op 24 april 2015 een flash mob plaats op de Holzmarkt ter gelegenheid van de internationale Fashion Revolution Day.

In het kader van de Interculturele en Eerlijke Week vond op 23/09/2016 vanaf 20:00 uur een bioscoopdag plaats in het Kino am Markt met de documentaire "The True Cost" en op 27/09/2016 om 19:30 uur in de Ernst-Abbe-Bücherei met een auteurslezing met Gisela Burckhardt over het onderwerp "Todschick-Edle Labels, billige Mode-unmenschlich produziert" (meer informatie is te vinden onder Links).

In het kader van de "Fashion Revolution Week 2019" organiseerden het One World Network Thüringen en zijn partners opnieuw een interessante reeks evenementen. Een week lang werden verschillende activiteiten, aanbiedingen en formats gebruikt om de aandacht te vestigen op de mensenrechtensituatie en de omstandigheden in de wereldwijde textielindustrie.

Vanwege de pandemie van het coronavirus vond de "Fashion Revolution Week 2020" voornamelijk plaats in de digitale ruimte. Elke dag van 20 tot 26 april was gewijd aan een ander thema om de aandacht te vestigen op de verschillende aspecten en effecten van de wereldwijde textielindustrie.

Overschakelen van wegwerp- naar herbruikbare verpakkingen voor eten en drinken to-go

Samen met veertien andere Thüringse gemeenten neemt Jena vanaf 1 juni 2022 deel aan de informatiecampagne MISSION MEHRWEG in heel Thüringen om over te schakelen van wegwerpverpakkingen op herbruikbare verpakkingen voor eten en drinken to-go en draagt bij aan de bewustwording van restaurants en consumenten om hulpbronnen te besparen en ons milieu schoner te maken.

Toenemende hoeveelheid afval door wegwerpverpakkingen voor afhaalmaaltijden

Afhaalmaaltijden en -drankjes zijn erg populair, en niet alleen sinds de pandemie van het coronavirus. Volgens informatie van de Duitse overheid wordt in Duitsland elke dag 770 ton verpakkingsafval gegenereerd door wegwerpverpakkingen voor afhaalmaaltijden. De verwijderingskosten van wegwerpverpakkingen voor afhaalmaaltijden en -drankjes op openbare plaatsen en in parken nemen ook toe, net als het verbruik van energie en grondstoffen en de impact op het milieu en het klimaat.

Herbruikbaar gebruik in plaats van plastic voor eenmalig gebruik

Een antwoord op de toenemende hoeveelheden afval zijn milieuvriendelijke herbruikbare verpakkingen. Herbruikbaar gebruik in plaats van plastic voor eenmalig gebruik heeft een impact op de CO2-uitstoot, beschermt tegen het ongereflecteerde verbruik van hulpbronnen en bespaart niet-recyclebaar composietmateriaal.

De promotie van herbruikbare verpakkingen is daarom een belangrijke bijdrage aan milieubescherming op gemeentelijk niveau. Een systeem voor herbruikbare verpakkingen ondersteunt consumenten systematisch bij het nemen van milieuvriendelijke beslissingen. Volgens onderzoek van NABU worden herbruikbare producten meer dan 50 keer meer gebruikt en veroorzaken ze daarom minder afval en uitstoot.

"Dankzij het succes van de MISSION MEHRWEG-campagne in de hele stad hopen we dat herbruikbare systemen in de toekomst meer geaccepteerd worden en permanent kunnen worden ingevoerd, en dat veel bedrijven in Jena het eens zullen worden over een poolingsysteem om het retourneren voor klanten zo gemakkelijk mogelijk te maken," zegt burgemeester en hoofd van de afdeling Stadsontwikkeling en Milieu, Christian Gerlitz.

Maatregelen in Jena

De stad Jena heeft sinds 2020 een plasticvrij concept voor haar markten en festivals: "Jena's markten en festivals plasticvrij - ondersteuning voor herbruikbare systemen en afbreekbare materialen" (19/2240-BV). Het bestuur en de eigen bedrijven van de stad Jena leveren een belangrijke bijdrage aan het vermijden van plastic afval met hun opties als vergunningverlener voor markten en evenementen.

Verder is er ook een website over het onderwerp plasticvrij gepubliceerd, waarop het probleem van plasticgebruik wordt uitgelegd, burgers tips krijgen over hoe ze hun plasticconsumptie kunnen verminderen en alternatieven voor plasticproducten worden getoond.

Daarnaast werkt Jena momenteel samen met Erfurt en Weimar aan de actualisering van de Wandelkarten. De Wandelkarten werden in 2016 door een groep jongeren op vrijwillige basis bedacht en als drukwerk gerealiseerd voor de steden Erfurt, Weimar en Jena. Hierdoor geïnspireerd werd kort daarna de nu nationaal erkende "Kaart van Morgen" gecreëerd - geïnitieerd door Helmut Wohlmann.

Het doel van de Wandelkarten is om op een grondstof- en klimaatvriendelijke manier te kunnen voldoen aan behoeften en eisen, zodat duurzame consumptie geschikt wordt voor dagelijks gebruik en over de hele linie beschikbaar is. Om dit doel te bereiken worden initiatieven en aanbiedingen, locaties en uitwisselingsmogelijkheden vastgelegd en in kaart gebracht. De nieuwe Wandelkarte maakt deel uit van een genetwerkt kaartecosysteem, aangezien het digitale Wandelkarte-project in wezen samen met de Thüringse duurzaamheidskaart "thueringen-nachhaltig.de", de "Kaart van Morgen" en de stad Erfurt en de stad Weimar wordt gecreëerd.

Duivenhokken verminderen de dierenpopulatie en vervuiling

Sinds 2012 wordt in Jena een concept geïmplementeerd om de populatie stadsduiven en de bijbehorende vervuiling door duivenuitwerpselen te verminderen. Duiventillen onder toezicht maken geboortebeperking mogelijk door het ruilen van eieren voor dummy's, de professionele verwijdering van uitwerpselen en de verzorging van de dieren.

Het stadsduivenproject is een duurzame, diervriendelijke en effectieve oplossing voor lokale overheden en vastgoedeigenaren. De exploitatie van duivenhokken is een bewezen en diervriendelijke aanpak van een probleem dat niet kan worden opgelost met afschrikkende maatregelen. Meer informatie is te vinden op de website van hetdoor vrijwilligers gerunde project.

Duiventillen in Jena

Het derde duivenhuis werd in de herfst van 2024 geopend in het centrum van Jena. Dit samenwerkingsmodel wordt gefinancierd door de stad Jena en lokale instellingen en bedrijven.

Daarnaast zijn er nog vijf andere duiventillen in de stedelijke gebieden van Jena die worden beheerd door particuliere bedrijven of vrijwilligers. Een overzicht van alle beheerde duiventillen is gepubliceerd op de website van het project.

Succesvolle implementatie

Het concept om de populatie stadsduiven te verminderen op een manier die de dieren beschermt, wordt met succes geïmplementeerd in Jena. In de afgelopen jaren is er een drastische vermindering van duivenuitwerpselen en een vermindering van het aantal duiven op daken, in voetgangerszones en winkelgalerijen bereikt. Dit heeft ook geleid tot een verlaging van de kosten voor ontmoedigings- en reinigingsmaatregelen.

Sinds de start van het project zijn in Jena in totaal meer dan 15.000 duiveneieren vervangen door namaak-eieren. Enkele tonnen duivenuitwerpselen worden jaarlijks uit de duiventillen verwijderd, wat het milieu merkbaar ontlast.

Het duivenproject van de stad Jena wordt in heel Duitsland als voorbeeldig erkend. Tal van steden hebben al kennis gemaakt met de aanpak en expertise in Jena.

Bijdrage aan diergezondheid

Bewaakte duiventillen bieden de verwilderde huisduiven een schoon, tegen weersinvloeden beschermd onderkomen en een aan de soort aangepast aanbod van graanvoer en drinkwater. Hygiënische maatregelen ondersteunen het doel van een gezonde duivenpopulatie die verenigbaar is met de stad.

Sinds mei 2021 wordt er gewerkt aan het project "Wenigenjena Community Garden". De stad heeft hiervoor ongeveer 1500 m² van een gebied naast de KGA Talstein beschikbaar gesteld (Wenigenjena-17-6/11). Het gebied was eigenlijk voorbereid om plaats te bieden aan vervangende tuinen voor volkstuinen die geannuleerd zouden worden. Door een gebrek aan vraag van volkstuinders is het nu verhuurd aan iemand anders en dus voor tuinbouw gebruikt.