Strategia zrównoważonego rozwoju
Jena ma duże doświadczenie i podejście do zrównoważonego rozwoju od lat 90-tych. W szczególności w odniesieniu do długotrwałego procesu Agendy 21, w obszarach energii i ochrony klimatu, adaptacji do skutków zmian klimatycznych, w obszarze mobilności, w zintegrowanych koncepcjach rozwoju obszarów miejskich, a także rozległego doświadczenia w procesach partycypacji obywatelskiej.
Uchwała Rady Miasta w sprawie celów zrównoważonego rozwoju
W dniu 9 maja 2019 r. Rada Miejska potwierdziła cele zrównoważonego rozwoju miasta Jena w kontekście Agendy 2030. Wraz z wytycznymi tematycznymi, celami strategicznymi i operacyjnymi stanowią one podstawę strategii zrównoważonego rozwoju wraz z programem działań na rzecz zrównoważonej Jeny.
Uchwała Rady Miasta w sprawie programu działań
W dniu 27 kwietnia 2021 r. Rada Miejska w Jenie przyjęła większością głosów "Strategię zrównoważonego rozwoju miasta Jena - program działań" z poprawką Komisji Spraw Społecznych. W ten sposób przyjęto kompleksowy pakiet środków na rzecz zrównoważonego rozwoju Jeny, który był wynikiem długiego procesu partycypacyjnego z udziałem ponad 30 interesariuszy oraz Okrągłego Stołu Klimatycznego i Środowiskowego (RTKU).
Nie jest to jednak koniec procesu. Celem jest wdrożenie strategii zrównoważonego rozwoju, przegląd realizacji celów i ciągłe rozwijanie strategii. Program działań jest oceniany co dwa lata.
Rozwój i długoterminowe wdrażanie strategii
W celu opracowania i długoterminowego wdrożenia strategii zrównoważonego rozwoju konieczne jest ustanowienie wiążących struktur roboczych w gminie. Zdefiniuje to jasny zakres odpowiedzialności i funkcji, stworzy przejrzystość i skoordynuje współpracę między różnymi interesariuszami z administracji, polityki i społeczeństwa obywatelskiego.
Struktury robocze przewidują następujące trzy jednostki organizacyjne: Koordynator, podstawowy zespół administracji i grupa sterująca o szerokim zasięgu.
Program działań zawiera szczegółowe środki i określa zasoby wymagane do osiągnięcia celów oraz definiuje obowiązki i okresy realizacji. Wskaźniki są uzgadniane w celu późniejszego monitorowania, tj. oceny osiągania celów i ciągłego doskonalenia. Program działań jest oceniany co dwa lata.
Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030
Nowe globalne ramy dla zrównoważonego rozwoju i redukcji ubóstwa
Na szczycie w Nowym Jorkupod koniec września 2015 r. Organizacja Narodów Zjednoczonych przyjęła "Agendę na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030" i stworzyła nowe globalne ramy dla zrównoważonego rozwoju i redukcji ubóstwa. Cele przyjęte przez 193 szefów państw i rządów mają napędzać transformację gospodarek i społeczeństw w kierunku ekologicznie, społecznie i ekonomicznie odpowiedzialnego rozwoju w skali globalnej, aby umożliwić przyszłym pokoleniom we wszystkich częściach świata przetrwanie i perspektywy rozwoju.
Agenda 2030 łączy dwa wcześniej oddzielne procesy negocjacyjne ONZ, proces z Rio (Lokalna Agenda 21), który został ustanowiony na Szczycie Ziemi w 1992 roku, oraz Milenijne Cele Rozwoju (MDG).
17 uniwersalnych globalnych celów zrównoważonego rozwoju
Agenda 2030 obejmuje 17 powszechnie stosowanych globalnych celów zrównoważonego rozwoju, zwanych Celami Zrównoważonego Rozwoju (SDGs). Po raz pierwszy stworzono jednolity system celów, który jest uznawany przez wszystkie narody i obejmuje wszystkie aspekty zrównoważonego rozwoju. Do realizacji sformułowano 169 celów cząstkowych, które służą jako wskaźniki i mechanizmy monitorowania.
Agenda 2030 będzie kształtować działania na szczeblu międzynarodowym, krajowym i lokalnym w nadchodzących dziesięcioleciach. Jednak bez zaangażowania władz lokalnych Agenda 2030 pozostanie w dużej mierze nieskuteczna.
Jena zobowiązuje się do realizacji celów Agendy 2030
Związek Miast Niemieckich opracował rezolucję zatytułowaną "Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030: Kształtowanie zrównoważonego rozwoju na szczeblu gminnym", w której gminy-sygnatariusze sygnalizują swoją gotowość do zaangażowania się w wybrane kwestie zrównoważonego rozwoju i podjęcia odpowiednich działań w ramach posiadanych środków.
Uchwałą rady miasta z dnia 15 marca 2017 r. miasto Jena zobowiązało się do realizacji celów Agendy 2030, a tym samym do zrównoważonego rozwoju na poziomie gminy.
Globalnie zrównoważona gmina
Jena jako modelowa gmina w ramach projektu "Globalnie Zrównoważona Gmina Turyngia"
W kontekście Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 miasto Jena opracowało zintegrowaną strategię zrównoważonego rozwoju dla zrównoważonej Jeny jako modelowej gminy w ramach projektu "Global Sustainable MunicipalityThuringia". Zostało to przeprowadzone przy zewnętrznym wsparciu organizacji zarządzającej projektem Zukunftsfähiges Thüringen e. V.
W ramach projektu "Global Sustainable Municipality Thuringia" gminy w Turyngii opracowują gminne strategie zrównoważonego rozwoju w kontekście Agendy 2030. Rozwój strategii zrównoważonego rozwoju jest osadzony w procesie partycypacyjnym w ramach administracji gminnej i oprócz inwentaryzacji obejmuje identyfikację celów, podcelów, środków i wskaźników, tak aby można było następnie przeprowadzać regularną ocenę, raportowanie i ponowne dostosowywanie. Tworzy to narzędzie zarządzania strategicznego, które umożliwia opracowywanie wspólnych rozwiązań w gminie, mobilizowanie istniejących zasobów i promowanie przekrojowego myślenia i działania, szczególnie w administracji i polityce. Ponadto poczyniono konkretne odniesienia do 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDG), istniejącej strategii zrównoważonego rozwoju Turyngii i krajowej strategii zrównoważonego rozwoju. Uwzględniono istniejące procesy, strategie i doświadczenia w uczestniczących gminach, a także położono silny nacisk na realizację i faktyczne wdrażanie zarządzania zrównoważonym rozwojem w administracji miejskiej.
Wkład we wdrażanie Agendy 2030
W tym sensie projekt wnosi konkretny wkład we wdrażanie Agendy 2030 na poziomie lokalnym oraz w zrównoważony i zintegrowany rozwój lokalny, który łączy cele społeczne, gospodarcze i ekologiczne, promuje dodatkowe zaangażowanie w politykę rozwoju oraz zachęca do międzysektorowego myślenia i działania w gminie. Wyjaśniono międzynarodowy wpływ działań lokalnych i podkreślono znaczenie globalnej odpowiedzialności na szczeblu lokalnym.
W ramach pierwszej rundy projektu, która odbyła się między październikiem 2016 r. a latem 2019 r., dziewięć gmin pilotażowych Jena, Erfurt, Nordhausen, Saalfeld, Arnstadt, Schmölln / Gößnitz i Bad Köstritz / Crossen z powodzeniem opracowało gminną strategię zrównoważonego rozwoju, koncentrując się na Agendzie na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030.
Organizator projektu Zukunftsfähiges Thüringen e. V. doradzał i wspierał miasto Jena w opracowywaniu strategii zrównoważonego rozwoju w ramach indywidualnych konsultacji, warsztatów i wydarzeń sieciowych. Strategia zrównoważonego rozwoju Jeny została opracowana przy szerokim udziale społeczeństwa obywatelskiego i przyjęta przez radę miasta 27 kwietnia 2021 r.